Konum ve Kalıntılar
Mersin iline bağlı Silifke ilçesi sınırları içerisindeki Karakabaklı antik yerleşimi, sahilden iç bölgelere giden antik yol rotası üzerindedir ve Korasion antik kentinin khorasında yeralmaktadırve bugün Mersin ili Silifke ilçesi, Susanoğlu kasabasının yaklaşık 7 km. kuzeybatısındadır. Karakabaklı, sahildeki Korasion’un yakınlarında yeralması ve burayla antik bir yol bağlantısının bulunması açısından dikkat çekicidir. Bu yol rotasında çok sayıda kırsal yerleşimin tespit edilmiş olması sahildeki antik kentler ve khoraları arasındaki ilişkiyi açıklaması açısından önem taşımaktadır. Karakabaklı, kırsal bir yerleşim olmasına rağmen iyi korunmuş durumda yapılara sahiptir ve bunların bazıları kentsel mimarlık özellikleri gösterirler. Yerleşimde kuleli bir avluya sahip çiftlik, çalışma ve depolama yapıları, üretim donanımları, sarnıçlar, iki anıtsal kapı/tetrapylon, iki kilise, antik yol, konutlar ve mezarların varlığı bilinmektedir. Bu yapıların büyük çoğunluğunun yerleşime dönemler içerisinde eklendiği anlaşılmaktadır ve bu durum buradaki iskanın sürekliliğine işaret eder.
Bugün görülebilen arkeolojik kalıntıların çoğu Geç Antik Döneme işaret etse de, burada daha erken dönemlere ait arkeolojik kanıtlar da vardır. Sürdürülen çalışmalarda, yüzeyde görülen yapıların büyük bir çoğunluğunun sonraki kullanım evrelerinde eklendiği ve yerleşimin karakterini değiştiren bir etkiye sahip oldukları tespit edilmiştir. Bununla birlikte, bazı yapı grupları ortak bir mimari stile sahiptirler ve burasının ilk kuruluş evresinde bir çiftlik olduğunun kanıtıdırlar. Bu durum, bölgede Roma Döneminde çiftlik olarak kurulan bazı kırsal yerleşimlerin dönemler içinde değişim geçirdiklerine işaret eder. Sonraki kullanım evrelerinde eklenen yapıların neler olduğu, bunun sebepleri ve buraya kazandırdığı karakterin incelenmesi ise bölgedeki kırsal yerleşimlerin dönemler içinde geçirdiği değişim sürecini açıklamak için gerekli verileri sağlayacaktır.
Yerleşimin kuzeydoğu yönündeki yapı grubu, iki katlı bir ev, yanında duvarla çevrili bir avlu ve bunun köşesinde yeralan beşgen formlu bir kule ile tahkimli bir çiftlik özelliğine sahiptir. Güneydeki tarımsal alanları görebilen hakim bir noktada kurulu çiftlik evi, yaklaşık olarak 12,80x 8,60 metre ölçülerinde dikdörtgen plandadır. Çiftlik evinin batısında, bununla bağlantılı olan yapılar yer almaktadır (A, B ve C yapıları). Bu yapıların sahip oldukları plan özellikleri, bunların çalışma ve depolama amaçlı kullanıldıklarını düşündürmektedir. Yerleşimde, farklı tiplerde mezar örnekleri tespit edilmiştir. Bunlar arasında, üç örneği tespit edilen tonozlu mezarlar da vardır. Yerleşimde çok sayıda lahit de tespit edilmiştir. Bunlar, serbest duran ve khamosorium olmak üzere ikiye ayrılır.
Yerleşim, taş döşemeleri bugün de izlenebilen ve muhtemelen sahilden iç bölgelere giden ana rotalardan birini oluşturan bir antik yolun kenarında yer almaktadır. Yolun taş döşemesi büyük dikdörtgen formlu yerel kireç taşlarından oluşmaktadır ve bunlar düzgün işlenmemiş kesme plakalardır. Antik yol üzerinde yerleşimin girişlerini belirleyen iki adet anıtsal kapı da bulunmaktadır. Bu kapılar, dört adet ayak–paye üzerine oturan kemerlerden oluşmaktadır ve bu halleriyle tetrapylon olarak değerlendirilmelidirler.
Karakabaklı’da iki bazilikal planlı kilise bulunmaktadır. Bu kiliseler yerleşimdeki antik yolun kenarında kurulmuşlardır. İyi korunmuş durumdaki Kilise 1’in güneydeki tetrapylonla bitişik inşa edildiği görülür. Yerleşimin içerisinde, sonraki kullanım evrelerinde yerleşime eklendikleri ve konut olarak kullanıldıkları anlaşılan yapılar bulunmaktadır. Tamamı yerel kesme taşlar kullanılarak inşa edilmiş bu yapıların, yerleşim içerisinde belirli bir düzene sahip olmadıkları görülür. Bu yapılar, kırsal alana uygun şekilde, gösterişten uzak, basit planlı, iki katlı, kemerli girişleri ve üst kat destekleri olan ve içlerinde küçük mekanlara bölünmüş yapılardır. Yerleşimde çok sayıda üretim donanımı tespit edilmiştir. Bu donanımlar, yerleşimin sahip olduğu kırsal karaktere ve bununla bağlantılı olarak zeytinyağı ve şarap üretiminin varlığına işaret ederler.
Tarihsel, ekonomik ve cografi şartların ışığında değerlendirildiğinde, Karakabaklı’nın, Korasion’un khorasında yeralan bir kırsal yerleşim olduğu görülür. Korasion’un, 4. yüzyılda yeniden kurulmasıyla birlikte kentin, kuleleri olan anıtsal kapılara sahip bir savunma duvarı ile çevrelendiği, bölgenin limanı olarak işlev gördüğü ve bu liman sayesinde khorasında üretim gerçekleştiği ve ihraç edildiği bilinmektedir. Karakabaklı’nın da bu sürece dahil olduğu ve bu rota üzerinde tespit edilen çok sayıda kırsal yerleşim arasında yeraldığı düşünülmelidir. Bununla birlikte, tespit edilen arkeolojik veriler yerleşimin bu tarihten sonra köy karakterine sahip olduğuna işaret eder ve bu sürecin öncesinin olduğu anlaşılmaktadır. Yerleşimin sahip olduğu özellikler, bölgedeki kırsal bir yerleşimin gelişim sürecini göstermesi açısından önem taşımaktadır.
İlk evreyi oluşturan yapıların Roma Dönemine ait bir çiftliğe ait olduğuna dair önemli kanıtlar tespit edilmiştir. Burada, toprak sahibinin ya da çiftlik yöneticisinin ikamet ettiği iki katlı bir çiftlik evi, bunun yanında kule ile girişi sağlanan bir avlu, üretim ve depolama amaçlı kullanılan yapılar bulunmaktadır ve bunların tamamının benzer inşa özellikleri gösterdiği görülmektedir. İkinci evrede ise, yerleşimin çiftlik etrafında geliştiği ve bir köy karakterine büründüğü anlaşılmaktadır. Bu evrede, 4. yüzyıl sonundan itibaren yerleşime antik yolun, anıtsal kapıların, konutların ve yeni mezarların eklendiği anlaşılmaktadır. Bu evrenin devamı olarak, 5 ve 6 yüzyıllarda ise kiliselerin ve başka konutların yerleşime eklendiği görülür, ayrıca ilk evrede var olan yapıların tekrar kullanımlarının olduğu anlaşılır. Bölgedeki kırsal yerleşimlerde tespit edilen arkeolojik kanıtlar, bölgede en azından Orta Bizans Dönemine kadar kırsal yerleşimlerin kullanımlarının devam ettiğine de işaret ederler.
