Konum
Tapureli antik yerleşimi Mersin ili Erdemli ilçesinde, Erdemli’nin yaklaşık 36 km. kuzeyindeki Tapureli köyü içerisindedir ve bölgede kırsal alanda kurulmuş yerleşimler arasında konumu ve kalıntılarıyla öne çıkar. Lamos Vadisi olarak bilinen ve Antik Dönemde yol olarak da kullanıldığı bilinen önemli bir vadinin kenarındaki üç tepe üzerine kurulmuştur ve vadi yollarını kontrol altında tuttuğu anlaşılır.
Kalıntılar
Elde edilen veriler, yapıların çoğunlukla son kullanım evresi olan Geç Antik Döneme ait olduğunu gösterir. Bununla birlikte, Hellenistik Dönemden başlayan ve gelişen bir yerleşimin varlığına ait çok sayıda kanıt tespit edilmiştir. Yerleşim, vadi kenarında akropolis konumuna sahiptir ve burada polygonal duvar tekniğine sahip iyi korunmuş çok sayıdaki yapı tespit edilmiştir. Gerek akropolis konumu gerekse de polygonal duvar tekniği bölgedeki Hellenistik Dönem kale yerleşimlerin karakteristik özelliğidir ve Tapureli’nin de bu Hellenistik Dönem kale yerleşimlerden biri olduğu anlaşılır. Yerleşimin nekropolis olarak kullanılan güney tepesindeki yamaçlarda tapınak tipli mezar anıtları, yaklaşık 40 kaya mezar, çok sayıda khomosorium ve lahit mezarların yanı sıra iki asker kabartması ve bir kült alanında bulunan oturan figür kabartmaları da buradaki Roma yerleşiminin büyüklüğü ve önemi hakkında veri sağlar. Antik yerleşimin iyi korunmuş kalıntıları ise son kullanım evresi olan Geç Antik Döneme aittir. Bu kalıntılar arasında sekiz kilise, çok sayıda konut yer almaktadır. Yerleşimde sürdürdüğümüz çalışmalarda, antik yerleşimi dolaşan iyi korunmuş bir yolun tespit edilmiş olması planlı bir yerleşime işaret eder. Bu yolun, güney tepede bir propylona (anıtsal giriş kapısı) bağlanması ise, kentsel mimarinin izi olarak karşımıza çıkar. Gerek bölgede tespit ettiğimiz bazı yerleşimlerde de bu tip kentsel mimarlık özellikleri taşıyan yapıların (anıtsal kapılar, antik yollar ve kiliseler vb.) tespit edilmesi, gerekse de Tapureli’nin bu özelliğe sahip olması bu tip yerleşimlerin karakterinin incelenmesinin zorunlu kılmaktadır.
Kalıntılar
Tapureli antik yerleşiminde kapsamlı inceleme ve belgelemeler başlatılmıştır. Bu kapsamda yerleşimin kurulduğu dağlık alanda kırsal yerleşme dokusunun belirlenmesi ve anlaşılabilmesi için yerleşim sınırlarının tespiti ve yerleşim dokusunun değerlendirilmesi çalışmaları yapılması hedeflenmektedir. Bu süreçte yeni teknoloji kullanımıyla belgeleme çalışmaları da yürütülmektedir. Bu kapsamda, arazideki topoğrafik ve diğer doğal verilerle birlikte, yapıların tespiti ile yerleşimin yayılım sınırlarının belirlenmesi çalışmaları da gerçekleştirilecektir. Topoğrafya ve yerleşim şemasına ilişkin değerlendirmeler yapılacak, yol örüntüsünün niteliği ve kademelenmesinin belirlenmesi kapsamında incelemeler gerçekleştirilecek ve yapı ünitelerinin belirlenmesi ve tipoloji oluşturulması için çalışılacaktır.
